Wat is het tegenovergestelde fragiel? Veel mensen zouden zeggen robuust, of iets in die trant. Maar Nassim Nicholas Taleb zegt dat het tegenovergestelde van iets dat door stressoren zwakker wordt iets anders is dat iets dat niet zwakker wordt van stressoren. Het zou eigenlijk antifragiel moeten zijn. In het boek “Antifragiel: Dingen die baat hebben bij wanorde” schrijft hij over het concept Antifragiel. Sommige systemen hebben namelijk juist baat bij schokken en volatiliteit. Zoals het lichaam sterker wordt als we het blootstellen aan (niet teveel) stress.

Antifragiel tegenovergesteld van fragiel

Taleb introduceert het concept van antifragiliteit als het tegenovergestelde van fragiliteit. Fragiele systemen zijn systemen die worden geschaad door schokken en volatiliteit, terwijl antifragiele systemen systemen zijn die erdoor worden verbeterd. Dit concept staat in contrast met het meer algemeen begrepen idee van robuustheid, dat verwijst naar systemen die onveranderd blijven door schokken en volatiliteit.

Systemen zouden niet robuust maar antifragiel moeten zijn

Een van de belangrijkste argumenten in het boek is dat veel van de dingen die in de samenleving als belangrijk worden beschouwd, zoals economieën, politieke systemen en zelfs individuen, in feite kwetsbaar en niet robuust zijn. Deze systemen zijn vaak gebouwd om efficiënt en geoptimaliseerd te zijn, maar worden daardoor kwetsbaar voor schokken en volatiliteit. Taleb betoogt dat de beste manier om met volatiliteit en onzekerheid om te gaan, is door systemen te bouwen die antifragiel zijn. Antifragiele systemen zijn niet alleen bestand tegen schokken en volatiliteit, maar profiteren er ook daadwerkelijk van. Ze zijn in staat zich aan te passen en te evolueren als reactie op veranderende omstandigheden.

Het menselijk lichaam

Een van de belangrijkste voorbeelden die in het boek worden gebruikt, is het menselijk lichaam. Het menselijk lichaam is antifragiel omdat het zich kan aanpassen en verbeteren als reactie op stressfactoren zoals lichaamsbeweging. Evenzo zijn kleine en gedecentraliseerde systemen in het bedrijfsleven en de economie vaak antifragiel omdat ze zich kunnen aanpassen en evolueren als reactie op veranderende omstandigheden.

Moet alles dan antifragiel worden?

Het concept van antifragiliteit heeft belangrijke implicaties voor de samenleving. Het suggereert dat we moeten zoeken naar manieren om systemen te bouwen die antifragiel zijn, in plaats van te proberen alles robuust of efficiënt te maken. Dit betekent dat we volatiliteit en onzekerheid moeten omarmen in plaats van ze te elimineren. Taleb betoogt ook dat overheidsingrijpen en regulering systemen vaak kwetsbaarder kunnen maken door hun vermogen om zich aan te passen en te evolueren te verminderen. Daarom is juist goed als systemen decentraal worden opgebouwd en vanaf daar worden geïntegreerd in het systeem. Maar wel met antifragiele ontwerpvoorwaarden.

Zes voorbeelden van antifragiele systemen

  1. Het menselijk lichaam: Het menselijk lichaam is een voorbeeld van een antifragiel systeem, omdat het zich aanpast en verbetert als reactie op stressfactoren zoals lichaamsbeweging en fysieke activiteit. Het lichaam wordt door deze stressoren sterker en veerkrachtiger in plaats van zwakker.
  2. Natuurlijke ecosystemen: Natuurlijke ecosystemen zijn een ander voorbeeld van een antifragiel systeem. Ze zijn in staat zich aan te passen en te evolueren als reactie op veranderende omstandigheden, zoals natuurrampen of klimaatverandering. Hierdoor worden ze weerbaarder en kunnen ze op de lange termijn beter overleven.
  3. Kleine bedrijven: Kleine bedrijven zijn vaak antifragiel omdat ze zich kunnen aanpassen en evolueren als reactie op veranderingen in de markt. Ze zijn in staat om hun strategie snel om te draaien en te veranderen, waardoor ze kunnen overleven en zelfs gedijen in onzekere en onstabiele omstandigheden.
  4. Het internet: Het internet is een voorbeeld van een antifragiel systeem omdat het voortdurend in ontwikkeling is en zich aanpast als reactie op nieuwe technologieën en veranderend gebruikersgedrag. Hierdoor blijft het relevant en nuttig in het licht van voortdurende verandering.
  5. Traditionele gemeenschappen: Traditionele gemeenschappen, zoals kleine steden of plattelandsdorpen, zijn vaak antifragiel omdat ze zich kunnen aanpassen en evolueren als reactie op veranderende omstandigheden. Ze hebben sterke sociale netwerken en een gemeenschapsgevoel, wat hen helpt te overleven en te gedijen in tijden van tegenspoed.

Al met al is Antifragiel een tot nadenken stemmend en invloedrijk boek dat het traditionele begrip van risico en veerkracht uitdaagt. Het biedt een nieuw perspectief op hoe om te gaan met volatiliteit en onzekerheid en heeft belangrijke implicaties voor hoe we systemen in de samenleving bouwen en beheren. Van economie tot bestuur, tot gezondheid en welzijn, de inzichten van Antifragiliteit kunnen op verschillende gebieden worden toegepast en het begint al invloed uit te oefenen op de manier waarop veel mensen denken over en omgaan met de uitdagingen van onze complexe wereld.