Een jaar voordat ik ter wereld kwam, werd in 1988 het IPCC opgericht – het Intergovernmental Panel on Climate Change. Zij doen onderzoek naar klimaatverandering. Ik was 1 jaar oud, in 1990, toen zij de eerste vermoedens uitten over een door mensen versterkt broeikaseffect – door verbranding van fossiele brandstoffen. Het broeikaseffect zorgt voor opwarming van de aarde. Afgelopen maanden zijn er diverse onderzoeken naar buiten gekomen waarin de effecten tipping points hebben bereikt. Het onomkeerbaar smelten van Groenland, de wijze van smelten van de Zuidpool en afgelopen week het onderzoek waarin werd aangegeven dat de rijkste 1% van de mensen dubbel zoveel uitstoot als de armste 50%. Ik herhaal: de rijkste 1% van de mensen dubbel zoveel uitstoot als de armste 50%. Rijkdom wordt in deze cijfers overigens aangeduid door middel van fysiek kapitaal. Dit is een probleem. Een probleem dat inmiddels bij iedereen bekend is. De acties blijven uit. We blijven consumeren. We snakken naar zoveel mogelijk goederen voor zo min mogelijk geld. We moeten loslaten en ons vaker afvragen: moet ik dit nu doen?

Meditering naar de nering

Afgelopen weekend ben ik voor het eerst op stilteretraite geweest. Een Vipassana retraite. Vipassana is een meditatievorm gericht op inzicht. In plaats van dat je snel weer op je ademhaling focust, zoals bij Zen meditatie, kijk je bij Vipassana naar de gedachte, wanneer er een gedachte opkomt. Dit zorgt voor inzicht en helderheid. Het effect hiervan op mij? Ik denk dat mijn hartslag ongeveer half zo snel ging, ik heb een derde minder gegeten en bewoog rustiger door het leven. Dit hield ik zondagavond vast. Maandag was echter alsof ik vanuit absolute stilte een volle congreszaal binnenliep. De innemende drukte van alledag en de lokroep van mogelijkheden die zich continue aandienen. Door te mediteren krijg ik de rust om in deze wereld van aantrekking zelf de regie te nemen. Ik heb het vertrouwen dat dit voor veel mensen zou werken om de regie te nemen. Het vergt alleen wel inzet en kracht. Maar als je die regie weer in handen neemt, kun je objectiever kijken naar wat je doet en relatiever naar de zaken die je wilt. De meditering naar de nering zetten betekent voor mij niet nemen wat je kunt, maar nemen wat je nodig hebt. En juist dat is zo relatief en dus onderzoek waardig.

SDG is oké!

Gisteren heb ik een brainstorm gehad met SDG Nederland, BrandLoyalty en een groep sympathisanten. De SDG’s zijn 17 werelddoelen die in 2015 door de Verenigde Naties zijn vastgesteld als de nieuwe mondiale duurzame ontwikkelingsagenda voor 2030. De brainstorm ging over het toegankelijk, actiegericht en klein maken van de SDG’s. Dus ter voorbeeld niet “zonnepanelen op je dak nemen”, maar “je was te drogen hangen i.p.v. in de droger te stoppen”. Het geweldige inzicht dat in deze groep ontstond was hartverwarmend. BrandLoyalty, een kneiter-commerciële organisatie, heeft haar purpose onlangs veranderd. Subtiel, maar zeer fundamenteel. Van happy people naar next generation happiness. Dit geeft BrandLoyalty de kracht om met de SDG’s onder de arm campagnes te gaan ontwikkelen. Het inzicht dat naar boven kwam was dat we niet vraag gestuurd moeten opereren, maar soms best een tikkeltje paternalistisch mogen zijn, als er zulke grote krachten, als bijvoorbeeld klimaatverandering, in het spel zijn.

Ben je er nog, bij?

Zou een bij weten dat hij doodgaat als hij gaat steken? Deze vraag stelde ik mezelf afgelopen weekend. Voor mij is deze vraag een metafoor voor de gretig consumerende mens die beweegt in de van directe voldoening voorzienende wereld. Bedwelmt onder de dopamine en afstand nemend van je helderheid deinen we door richting het onwetende. Al consumerend, met de focus op economie, lijken we het ons als mensheid onomkeerbaar moeilijk te maken. Zijn we niet net zo als de bij? Het gevoel hebbend dat we een plezierig en gelukkig leven nastreven door te consumeren, maar ons ondertussen naar het einde toe consumeren?

Radicaal veranderen

We moeten radicaal veranderen. Maar dat gaan we niet van onderop doen. Primaire behoeften zijn namelijk veel sterker dan secundaire behoeften. En hoe meer we in rijkdom leven, hoe sterker de cognitieve dissonantie wordt – dus praten we ons gedrag toch wel goed. Zolang we rijkdom als fysiek kapitaal blijven zien, gaat het niet goed. Daarom roep ik je op: ga mediteren. Doe dat op kleine schaal, om je bewust te zijn van de werkelijkheid. Dus voordat je gaat eten zorg je dat je bewustzijn creëert voor wat je doet door gewoon even te stoppen met alles en 10 seconden te focussen waar je bent, wat er in je omgaat, je ademhaling en voornamelijk die eerste hap eten die je in je mond stopt. Daarnaast kun je door de dag heen jezelf vaker afvragen “moet ik dit nu doen?”. Dat maakt je hopelijk bewust van de relativiteit van je acties.

Namasté.